Władysław Maliniak

Urodził się 7 lutego 1885 r. w Warszawie. Był absolwentem warszawskiej Szkoły Handlowej Zgromadzenia Kupców. Studiował na uczelniach zagranicznych, m.in. ukończył wydział prawa na uniwersytecie w Zurychu. Był wykładowcą Warszawskich Kursów Naukowych. Po ogłoszeniu przez cesarzy Niemiec i Austro-Węgier Aktu 5 Listopada został członkiem Komisji Konstytucyjno-Sejmowej, utworzonej w styczniu 1917 r. przy Tymczasowej Radzie Stanu – jej zadaniem było opracowanie projektu przyszłej konstytucji Królestwa Polskiego. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę Maliniak wciąż brał udział w pracach nad jej konstytucją, tym razem w działającym z inicjatywy premiera Jędrzeja Moraczewskiego Biurze Konstytucyjnym przy Prezydium Rady Ministrów i w powołanej przez premiera Ignacego Paderewskiego komisji eksperckiej „Ankiety dla oceny projektów konstytucji”. Prace „Ankiety…” doprowadziły do przygotowania jej własnego projektu konstytucji (choć miała opiniować inne), który nie został jednak przez rząd Paderewskiego oficjalnie uznany za własny i nie stanowił podstaw dalszych prac konstytucyjnych (także wskutek niechętnego stanowiska Sejmu, uznającego swą wyłączność w tej dziedzinie), wiodących do uchwalenia źle przez Maliniaka ocenianej Konstytucji marcowej. W 1920 r. Maliniak wstąpił do Wojska Polskiego i wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Karierę akademicką rozwijał jako wykładowca Wolnej Wszechnicy Polskiej. W okresie 1931-1935 pełnił w niej funkcję dziekana Wydziału Prawa i Nauk Ekonomiczno-Społecznych. Wykładał historię ustroju Polski, filozofię prawa oraz prawo konstytucyjne. W młodości działał w ruchu socjalistycznym (był członkiem PPS), w II RP związał się natomiast ze środowiskiem, które w 1926 r. powołało Partię Pracy – centrowe ugrupowanie, mieszczące się w obozie sanacyjnym. Pisywał do „Epoki” – dziennika będącego organem prasowym Partii Pracy, współpracował także z „Głosem Prawdy”, a następnie z rządową „Gazetą Polską”. Zazwyczaj to na łamach dzienników i periodyków (prócz wymienionych także w „Drodze” i „Ruchu Prawniczym i Ekonomicznym”) ogłaszał swoje najważniejsze prace. Napisał m.in. rozprawy „Demokratyzm a parlamentaryzm” (1919), „Wybory a zasady” (1928), „Konieczność zmiany konstytucji marcowej” (1930), „Fetyszyzm prawniczy w koncepcjach konstytucyjnych” (1935), „Józef Piłsudski jako polityk romantyczny” (1935), „Zagadnienie podziału władz w prawie państwowym nowoczesnym” (1936), „Walka klas a rzeczywistość” (1937). Został zamordowany przez Niemców w 1941 r. W serii Biblioteka Klasyki Polskiej Myśli Politycznej ukazał się wybór pism Władysława Maliniaka pt. „Przeciwko fetyszyzmowi konstytucyjnemu” (wybór, wstęp i opracowanie Adam Danek, Ośrodek Myśli Politycznej, Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ, Kraków 2012).