Nadchodzi nowy proletariat! Cywilizacja helleńska a zachodnia według Arnolda Toynbee-ego

Monografia poświęcona brytyjskiemu historiofilozofowi Arnoldowi Josephowi Toynbee’emu (1889-1975), jednemu z najciekawszych i najważniejszych myślicieli XX wieku. Światową sławę i uznanie przyniosło mu dwunastotomowe dzieło Studium historii , w którym podjął próbę stworzenia typologii cywilizacji oraz wskazania mechanizmów ich ewolucji (wzrostu i upadku). Dzieło to stanowi istotny punkt odniesienia w dyskusjach o historii i kulturze , inspirując i prowokując intelektualnie kolejne pokolenia ich uczestników.

Myśl Toynbee’ego może być szczególnie inspirująca dla polskiego czytelnika. Toynbee traktował kultury nadwiślańskie jako współczesne tereny graniczne Zachodu, określając je jako „marchie”, czyli awangardę, przednią straż Zachodu przed naporami zewnętrznymi, nie tylko stricte militarnymi, ale również rozumianymi w szerszym ujęciu duchowym. Twierdził, że żywotność całych cywilizacji „zwykła koncentrować się w kolejnych marchiach, w miarę jak zmieniała się intensywność relatywnych natężeń rożnych parć zewnętrznych na poszczególne marchie”, zaś bezpośrednio o Polsce pisał, że „ma swoje słowo do powiedzenia współczesnemu Zachodowi” jako podmiot posiadający rozeznanie w tym, czym w istocie jest cywilizacja zachodnia . (fragment książki)

Grzegorz Lewicki - doktorant filozofii UJ, redaktor magazynu „Pressje” i dziennikarz tygodnika „Wprost”. Absolwent Uniwersytetu Maastricht (socjologia), London School of Economics (filozofia nauki: teoria gier w naukach społecznych), Wyższej Szkoły Europejskiej im. Tischnera (stosunki międzynarodowe). Członek-założyciel Instytutu Badań nad Cywilizacjami i autor raportów w projektach Ministerstwa Spraw Zagranicznych (tożsamość narodowa i geopolityka) oraz Komisji Europejskiej (mediacja kulturowa). Alumn londyńskiego Goodenough College.