Jan Ludwik Popławski

Publicysta i działacz polityczny, jeden z twórców obozu narodowo-demokratycznego. Urodził się 17 stycznia 1854 r. w Bystrzejowicach koło Lublina. W czasie studiów na Uniwersytecie Warszawskim zaangażował się w działalność konspiracyjną, za co był przez władze rosyjskie kilkakrotnie aresztowany, a wreszcie zesłany w głąb Rosji (1878). Po kraju mógł powrócić w 1882 r. Zaangażował się w prace wydawanego przez Aleksandra Świętochowskiego pisma „Prawda”. Zrażony planowanym przez Świętochowskiego otwarciem na socjalistów, w 1886 r. założył pismo „Głos”. Związał się ze stworzoną przez Zygmunta Miłkowskiego Ligą Polską, pełniąc w Królestwie funkcję jej komisarza. W 1894 r. wziął udział w manifestacji z okazji setnej rocznicy powstania kościuszkowskiego, za co został aresztowany i na kilka miesięcy wtrącony do cytadeli. Wtedy też decyzją władz carskich został zamknięty „Głos”. Po zwolnieniu za kaucją – co nastąpiło po 13 miesiącach uwięzienia – Popławski przeniósł się do Lwowa. Podjął ożywioną współpracę z Romanem Dmowskim, mającą olbrzymie znaczenie dla rozwoju ruchu narodowego. Jego publicystyka wywarła bardzo duży wpływ na kształtowanie się ideowego oblicza endecji. Współredagował kluczowy dla rozwoju ideologii endeckiej „Przegląd Wszechpolski” i adresowane do ludu wiejskiego i miejskiego czasopismo polityczno-wychowawcze „Polak”, należał do twórców Ligi Narodowej i Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego. Po przenosinach do Warszawy w 1906 r., został redaktorem politycznym dziennika „Gazeta Polska”. Zmarł 12 marca 1908 r. w Warszawie. Najważniejsze artykuły polityczne Popławskiego ukazały się w 1910 r. w dwutomowej edycji pt. "Pisma polityczne", w tym też roku wydano jego "Szkice literackie i naukowe".