Geopolityka i niepodległość

Wybór tekstów o polityce międzynarodowej autorstwa Aleksandra Wielopolskiego, Maurycego Mochnackiego, Waleriana Kalinki, Wojciecha Dzieduszyckiego, Maurycego Manna, Stanisława Koźmiana, Adama Jerzego Czartoryskiego, Juliana Klaczki, Romana Dmowskiego, Władysława Sikorskiego, Adolfa Bocheńskiego, Ignacego Matuszewskiego i innych czołowych polityków i myślicieli okresu zaborów i II RP. Ich rozważania ukazują, jak zmieniało się położenie sprawy polskiej w XIX i pierwszej połowie XX wieku. Pokazują, jak ewoluowała w tym czasie polityka europejska, jak swoje interesy w grze międzynarodowej realizowały mocarstwa – Niemcy, Rosja, Wielka Brytania, Francja – i co z tego wynikało dla słabszych państw i narodów. Zarazem ukazują niezmienne mechanizmy i zasady polityczne, których dostrzeżenie i dobre zrozumienie jest wciąż aktualną lekcją politycznego myślenia.

„[…] kiedy powtarzano sobie w Polsce, że póty w Europie pokoju nie będzie, póki ktoś Polski nie wskrzesi, zamykano sobie samochcąc oczy przed oczywistością, bo nigdy wpierw tak długiego pokoju nie było w Europie, jak pokój, który nastał po upadku Wielkiego Napoleona, a ten pokój nie opierał się na niczym innym, jak na wspólnictwie trzech mocarstw w dziele rozbiorowym, na wspólnym ich interesie utrzymania stworzonego w Polsce stanu terytorialnego”. (Wojciech Dzieduszycki)

„Inne, szczęśliwsze pod względem położenia narody mogą sobie pozwalać na fałszywe kroki polityczne, nawet na wstrząśnienia wewnętrzne, z tym spokojnym przeświadczeniem, że, cokolwiek bądź by się stało, byt ich nie może być zakwestionowany. Polska inaczej, każde wstrząśnienie, zatarg czy wojna stawia przed nią zagadnienie jej bytu, a to właśnie dzięki wyjątkowemu położeniu geograficznemu”. (Stanisław Bukowiecki)

„Sprawy międzynarodowe tak się wikłają, interesy polityczne i ekonomiczne państw tak się krzyżują i tak komplikują, że najdziwniejsze na pozór kombinacje stają się możliwe”. (Jan Ludwik Popławski)